به گزارش مفدا، ژاک لومبار، هنرمند خوشنویس فرانسوی که برای بازدید از نمایشگاه «هنر خوشنویسی اسلامی» باشگاه فرهنگی «طاهر الحداد» به شهر «عتیقه» تونس آمده، با نگاهی موشکافانه تابلوهای به دیوار آویخته را می‌کاود.
این نمایشگاه را دانشگاه «لیدن» هلند از پانزدهم آذرماه به مناسبت صدمین سال راه‌اندازی بخش مطالعات عربی اسلامی این دانشگاه، در تونس برگزار کرده است.
پوشش ظاهری ژاک لومبار با بازدیدکنندگان تونسی که به نمایشگاه آمده‌اند، تفاوتی ندارد و لباسش فرانسوی بودنش را نشان نمی‌دهد، عشق و علاقه به فرهنگ اسلامی از وجناتش پیداست، گویی راهبی است که به معبدی تاریخی پا نهاده و گمشده‌اش را جستجو می‌کند.
لومبار، اینجا در مرکز شهر عتیقه که کانون مشهورترین و قدیمی‌ترین مساجد تونس است، خیابان‌ها و کوچه‌ها را یکی یکی پشت سر می‌گذارد تا به نمایشگاه نسخ خطی اسلامی می‌رسد؛ جایی که مجموعه‌ای بی‌نظیر از خوشنویسی اسلامی را در خود جای داده است.
ژاک لومبار: برای تفکر و تلذذ به نمایشگاه آمده‌ام
این خوشنویس فرانسوی می‌گوید: مخصوصا برای بازدید از نمایشگاه آمده‌ام تا هم تأمل و تفکر کنم و هم از نوآوری‌های میراث عربی اسلامی در نسخ خطی و آثار به نمایش‌درآمده که حدود ۴۰ تابلو است، لذت ببرم؛ تابلوهایی که دانشگاه لیدن در مدت زمانی طولانی از کشورهای اسلامی مختلف جمع‌آوری کرده است.
در این نمایشگاه که تا پایان ماه میلادی جاری(۱۱ دی‌ماه) ادامه دارد، نسخ عربی اسلامی، عثمانی و فارسی(ایرانی) از قرن هفتم تا هجدهم میلادی در معرض دید عموم قرار گرفته که شامل قرآن‌های خطی، نسخ خطی درباره مکه و مدینه و نسخ خطی کتب علمی و ادبی و همچنین نقش‌ونگارهایی است که روند تکامل هنر معماری اسلامی را نشان می‌دهد.
۴ هزار نسخه خطی معرف تمدن اسلامی در دانشگاه لیدن
حاتم بوریال، روزنامه‌نگار تونسی نیز در این باره می‌گوید: چنین نمایشگاهی پس از اردن، مصر و مراکش با هدف معرفی نسخ خطی اسلامی متعلق به قرون گذشته، در تونس برگزار شده است و این آثار از بین ۴ هزار نسخ خطی موجود در دانشگاه لیدن که معرف جایگاه ارزشمند تمدن اسلامی بوده، انتخاب شده است.
بنا به گزارش دانشگاه لیدن، نسخ خطی زیادی در این دانشگاه نگهداری می‌شود که برخی از آن‌ها متعلق به دوره‌های عباسی، اموی، مملوکی، عثمانی و صفوی است و در پی روابط دیپلماتیک هلند و برخی کشورهای مشرق‌زمین، در این دانشگاه جمع‌آوری شده است و تعدادی را نیز لوینوس وارنر، پژوهشگر و زبان‌شناسی که در سال ۱۶۴۵ در استانبول اقامت داشت، جمع‌آوری کرده است.
لومبار: آثار خطی اسلامی ثروت مسلمانان است
ژاک لومبار که جای جای نمایشگاه تونس را از نزدیک دیده است، می‌گوید: این آثار ثروتی حقیقی و میراثی است که تاریخ عربی اسلامی را حکایت می‌کند.
وی معتقد است هنر خوشنویسی اسلامی که قرآن، قداست به آن بخشیده، شاهکار و استثنایی در تاریخ بشریت است و جذبه و زیبایی خارق‌العاده‌ای دارد.
در این نمایشگاه نسخ خطی کشورهای خاورمیانه نیز دیده می‌شود که قدمت برخی از آن‌ها به قرن شانزدهم باز می‌گردد؛ این نسخ با تزئینات اسلامی و هنر تذهیب، زیبانگاری شده که نمونه شاخص آن دو صفحه اول قرآن است که با رنگ‌های معمول با پس‌زمینه طلایی تزئین شده و ذوق و سلیقه خوشنویسان در ترکیب شکل ظاهری و مضمون آیات را به خوبی نشان می‌دهد.
کتب علمی کهن همچون کتاب الحشائش(درباره خواص گیاهان دارویی) تألیف «دیسکوریدوس»، پزشک مسیحی یونانی قرن اول میلادی، نسخ خطی کتاب ابراهیم بن محمد استخری، جغرافیدان مسلمان قرن یازدهم، کتاب «الفروسیه والبیطرة»(سوارکاری و دامپزشکی) ﻣﺤﻤــﺪ ﺑﻦ ﻳﻌﻘﻮﺏ ﺑﻦ ﺍخی ﺣﺰﺍﻡ(نخستین نویسنده کتاب در دامپزشکی و اسب‌شناسی) و کتاب «معرفة الحیل الهندسیة» از جزری دیاربکری از مشهورترین مهندسین مکانیک مسلمان نیز در نمایشگاه در معرض دید عموم قرار گرفته است.
نحوه آشنایی لومبار با خوشنویسی اسلامی
لومبار هنر خوشنویسی را از حسن المسعودی، خوشنویس عراقی که شهرتی جهانی دارد، فرا گرفته و راز و رمزهای خوشنویسی عربی اسلامی را کشف کرده و معتقد است که هنرمند مسلمان فراتر از مرزهای خلاقیت گام نهاده و حروف را به شکلی بسیار زیبا در آورده و تابلوهایی را با هنر خود ابداع کرده که رسا و گویا است و پیام هنرمند را به مخاطب منتقل می‌کند.
پیام هنر اسلامی به غربی‌ها
وی می‌گوید: روند پیشرفت و تکمیل هنر خوشنویسی، علوم، ادبیات و مهندسی و معماری نزد مسلمانان در طول زمان‌های مختلف، این پیام را به غربی‌ها می‌دهد که «جوهره اسلام و مسلمانان مبتنی بر علم، معرفت، ابداع، همزیستی و تسامح بوده است»، لومبار دلیل علاقه و اشتیاق خود به هنر اسلامی را اهمیت این گنجینه هنری و نوآوری‌های مسلمانان می‌داند.
تمایل لومبار به آشنایی با تاریخ اسلامی شهرهای تونس
هنرمند فرانسوی پس از پایان نمایشگاه قصد ندارد به کشورش برگردد و می‌خواهد با ماندن در تونس با راز و رمز هویت اسلامی شهرهای مختلف این کشور آفریقایی نیز آشنا شده و هماهنگی‌هایی به منظور برپایی نمایشگاه‌های مشترک خوشنویسان تونسی و اروپایی انجام دهد؛ نمایشگاه‌هایی که معرف میراث فرهنگی کشورهای حوزه مدیترانه در نسخ خطی باشد.
به گزارش ایکنا، دانشگاه لیدن قدیمی‌ترین دانشگاه هلند در شهری به همین نام است. این دانشگاه قدیمی‌ترین دانشگاه هلند است که در سال ۱۵۷۵ میلادی توسط بنیانگذار دودمان پادشاهی کنونی هلند بنیان نهاده شد.
ارسال نظر