انتشار اخبار اختراع وسیله ارتباطی جدیدی با نام تلگراف در اروپا باعث شد که ناصرالدین شاه قاجار دستور دهد خطی برای ارتباط تلگرافی در ایران نیز راهاندازی و مورد استفاده قرار گیرد.
«عباسعلی خان دنبلی» را اولین کسی میدانند که در ایران زبان مورس را آموخت و به عنوان اولین تلگرافچی نخستین ارتباط تلگرافی در ایران میان مدرسه دارالفنون و کاخ گلستان را برای شاه قرائت کرد. پیامی که آن روز عباسعلی خان برای شاه قرائت کرد این بود:
منت خدای را عزّ وجلّ که طاعتش موجب قربت است و به شکراندرش مزید نعمت …
خطوط تلگراف در ایران به سال ۱۲۳۴ هجری شمسی بیش از یک دهه بعد از اروپا و آمریکا مابین کاخ گلستان و مدرسه دارالفنون کشیده شد و با توجه ویژه ناصرالدین شاه به سرعت توسعه یافت. نخستین خط تلگراف بین شهری یک سال پس از موفقیت خط آزمایشی تلگراف درونشهری در سال ۱۲۳۶، به دستور ناصرالدین شاه بین مدرسه دارالفنون و منطقه سلطانیه واقع در استان زنجان که ییلاق شاه بوده، برقرار شد. چندی بعد و در همین سال خطوط تلگراف به منطقه شمیران و تبریز نیز کشیده شد.
انگلیس که در آن زمان به دنبال تکمیل خط تلگراف اروپا به هندوستان بود برای کشیدن خط تلگراف در ایران پیش قدم شد و با دولت ایران قراردادی منعقد کرد. بر اساس این قرارداد یک رشته سیم از راه مدیترانه به خانقین کرمانشاه، همدان، تهران، اصفهان، شیراز، کرمان و بندر بوشهر کشیده شد و علاوه بر این خطوط با عقد قراردادی دیگر در سال ۱۲۴۴ هجری شمسی خط تلگراف به سوی اروپا و شبهقاره هند پیوند خورد. در آن زمان در روزنامه وقایع اتفاقیه اخبار و گزارشات مربوط به این تکنولوژی جدید با تعابیری چون چرخ الماس، چرخ آتشی، سیم آهن، راه سیم آهن، چرخ صاعقه و سیم صاعقه کار میشد.
عباسعلی خان دنبلی که اولین تلگراف تاریخ ارتباطات ایران را برای شاه قرائت کرده بود به عنوان اولین تلگرافچی به استخدام اداره پست و تلگراف درآمد و همزمان با گسترش خطوط تلگراف در ایران از سوی این اداره به نقاط مختلف کشور اعزام میشد. سبزوار، خویی، کرمان، کرمانشاه و خراسان نقاطی بود که وی مدتی را در آنجا به عنوان تلگرافچی مشغول به کار بود. در آن زمان وظیفه تلگرافچیان این بود که به طور مرتب اوضاع شهر خود را به دربار گزارش کنند. برای همین کسانی که برای این کار انتخاب میشدند معمتد دربار بودند و فرستاده شخص شاه به شهرهای مختلف به حساب می آمدند. گزارش های تلگرافچیها به دربار که معمولا محرمانه هم بود شامل تمامی اتفاقات مهمی بوده که در شهر رخ میداد.
ارسال نظر