انتقال سریع اطلاعات: امروزه با دسترسی به اینترنت علاوه برامکان انتقال و انتشار هرگونه اطلاعات طبقه بندی شده، فاصله جغرافیایی و مکانی نیز بی‌معنا شده و فرد قادر است به صورت زنده با آن سوی دنیا ارتباط تصویری و صوتی برقرار کند.

منابع اطلاعاتی فراوان: اینترنت گنجینه‌ای از اطلاعات محسوب می‌شود که دانشی درباره آخرین دستاوردهای به روز پزشکی و فناوری و سایر حوزه‌های علمی، فرهنگی و اجتماعی و.... ارایه می‌دهد.

تجارت الکترونیکی: تجارت الکترونیکی از نمودهای عینی انقلاب فناوری اطلاعات و ارتباطات در عرصه اقتصاد است. تجارت الکترونیکی توانسته نه تنها محدودیت‌های تجارت سنتی را بردارد بلکه محتوای امر تجارت را نیز دستخوش تغییرهای خود کند. بازارها، پاساژها و مغازه‌های مجازی نه تنها هیچ مکان فیزیکی را اشغال نکرده‌اند بلکه امکان بازدید و گردش در این بازارها به صورت لحظه‌ای و در هر نقطه از جهان را میسر و خرید کالاها از طریق پرداخت‌های الکترونیکی را فراهم کرده‌اند. این امر باعث شده که تجارت الکترونیکی معجزه قرن تلقی شود.

توسعه کسب و کار: امروزه رشد سریع تعداد کاربران و شکل گیری نیازهای جدید تقاضای روز افزون آنها، وجود نیروی انسانی متخصص آموزش دیده در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، ظهور دولت همراه، تجارت الکترونیک و ارایه خدمات آنلاین، زمینه شکل گیری و توسعه کسب و کارهای جدید در خصوص تولید محتوا، برنامه نویسی، تولید مدیریت و پشتیبانی نرم افزار و اپلیکیشن‌های تعاملی و کاربردی و غیره را فراهم ساخته است.

سلامت الکترونیک: سلامت الکترونیک روش تازه‌ای در مراقبت‌های بهداشتی، تشخیصی و درمانی است که با فرایندهای الکترونیکی و ارتباطی پشتیبانی می‌شود. در این سیستم همه خدمات بهداشتی اعم از پرونده الکترونیک بیمار، تله مدیسین (پزشکی از راه دور)، پزشکی بر اساس شواهد، اطلاع رسانی به شهروندان، اطلاع رسانی به متخصصان و تیم‌های مجازی پزشکی ارایه می‌شود.

آموزش از راه دور: علاقه فراوان مردم به کسب آموزش و حضور در دانشگاه‌ها در سال‌های اخیر و از طرفی ظرفیت پایین دنیای واقعی برای پاسخ به این نیاز باعث شکل‌گیری آموزش به صورت مجازی شده است؛ در واقع آموزش از راه دور به کارگیری ابزارهای فناوری اطلاعات( استفاده از اینترنت، انواع CDهای آموزشی و تمامی نرم افزارها) در امر آموزش و تربیت است. از جمله فواید این روش کاهش هزینه زمانی و و فضای آموزشی است.

آسیب‌های فناوری اطلاعات

تغییر در هویت و ارزش‌های جامعه: توسعه فن آوری اطلاعات و امکان دستیابی به هرگونه اطلاعات در هر زمینه دلخواه (اخلاقی، علمی، سیاسی، اجتماعی، غیر اخلاقی ) نوعی سردرگمی، بی هویتی و خود باختگی را در کودکان، نوجوانان، جوانان و برخی از اقشار در قبال تفکرهای نوین یا برخی پدیده‌های منفی اجتماعی به وجود می‌آورد. توسعه و گسترش آن در سطح جامعه نیز روی اعتقاد، باورها و ارزش‌های یک جامعه تاثیر می‌گذارد زیرا هجوم بی رویه برخی افکار که مرتبط با فرهنگ و دیدگاه خاصی است باعث افزایش مطالبات و توقع‌ها در سطح اجتماع( به طور عام) و در سطح خانواده‎ها (به طور خاص) می‌شود.

گسست میان نسلی: اینترنت شکاف میان نسل‌ها را عیان‌تر کرده است. اکنون نه تنها شکاف میان نسل اول و دوم بلکه شکاف میان نسل دوم و سوم نیز هویدا شده است و هیچ یک زبان دیگری را نمی‌فهمند.

ترویج مادی‌گرایی و کمرنگ شدن معنویت در خانواده: گرایش به رفاه افراطی، از پی‌آمدهای فن آوری مدرن و فرهنگ مدرنیته است که کانون خانواده را از عواطف و احساسات معنوی دور کرده و به دل‏مشغولی‌های مادی و دنیوی سرگرم ساخته است. زمانی که ارزش‏ها، نگرش‌ها و باورهای حاکم بر روابط افراد خانواده بر اساس گرایش‏های مادی باشد، لذت‏طلبی و سودطلبی، روابط انسانی را از معنویت تهی می‏کند. تغییر ارزش‏های معنوی و اعتقادی، سبب تغییر نگرش خانواده‌ها و فرزندان آنها به مسایل اقتصادی، اجتماعی و سیاسی و نادیده گرفته شدن ارزش‏های اصیل انسانی می‌شود. در چنین وضعیتی، خانواده دیگر کانون پرورش احساس‌ها و عواطف معنوی و انسانی نیست و انحصار خود را در برآوردن نیازهای جنسی و عاطفی از دست می‌دهد. در نتیجه، تعهد و مسوولیت‏پذیری اعضا در مقابل خانواده سست می‌شود و آنها را برای برآوردن نیازهای خود، به فضای بیرون از خانواده هدایت می‏کند.

مصرف‌گرایی افراطی در خانواده‌ها: فن آوری مدرن رسانه‏ای از طریق گسترش سبک زندگی مدرن با ظاهر زیبا و فریبنده‏اش، و رواج مصرف بی‏رویه در خانواده و ترغیب به خرید و مصرف کاذب کالاها، سلامت روحی و روانی افراد را با توجه به نیاز رو به رشد، تهدید می‏کند زیرا با مصرف‏گرایی افراطی، مشکل‌های مالی گریبانگیر خانواده می‌شود و خانواده را به کار و اشتغال تمام‌وقت مجبور می‌سازد. در چنین خانواده‏هایی، درآمد یک نفر، پاسخ‏گوی این نیازهای کاذب نیست. در چنین شرایطی افراد خانواده بیشتر کار می‌کنند و کمتر همدیگر را می‌بینند. آنها بیشتر وقت خود را بیرون از خانه می‌گذرانند؛ بقیه ساعت‌ها را نیز با خستگی از کار و فعالیت بیرون به سر می‌برند که مانع ارتباط صمیمی و گرم آنان می‌شود. این امرهمچنین فرصت والدین را برای تربیت فرزندان محدود می‌سازد. در نتیجه خانه به خوابگاه و استراحتگاه شبانه تبدیل می‌شود و کارکردهای دیگر آن فراموش می‏شود.

افزایش ارتباط‌های نامتعارف میان قشر جوان: ایجاد ارتباط ناسالم و کنترل نشده کودکان و نوجوانان با افرادغریبه از طریق اتاق گفت‌گو از دیگر آسیب‌های توسعه شبکه اینترنت است. این اتاق‌های گفت‌وگو معمولا با نام‌های جعلی و مجهول می‌تواند زمینه‌های لازم برای ایجاد برخی از مفاسد اجتماعی را به وجود آورد. به عنوان مثال در یک اتاق گفت وگو مردی ۶۰ ساله می‌تواند خود را دختری ۱۴ ساله معرفی کند و به اذیت و آزار دیگران بپردازد. خطر این اتاق‌های گفت‌وگو به مراتب خیلی بیشتر از سایت‌های غیراخلاقی است زیرا امکان کنترل و محدود کردن این سایت‌ها وجود دارد.

افزایش جرایم اینترنتی: انتشار اخبار کذب، ارسال مطالب، تصاویر و فیلم‌های مستهجن، آموزش و تبلیغ تروریسم، هتک حرمت افراد، استفاده از فضای متعلق به دیگران، ارسال پیام‌های مخرب، اخلال در دسترسی به دیگران، نقض حق مالکیت، هک و ویروسی کردن سایت‌ها و اجازه ورود به حریم خصوصی افراد از طریق ایمیل‌ها، بخشی از جرم‌های اینترنت محسوب می‌شوند. به جرم‌های اینترنتی می‌توان کلاهبرداری، سوء استفاده از نام شرکت‌ها، سرقت اینترنتی و استفاده از علایم اینترنتی، نفوذ به سایت‌های دولتی و خصوصی، رزرو کردن آدرس سایت‌ها بر اساس نام شرکت‌ها و افراد و باج خواهی از آنها، طراحی برنامه‌های مخرب، سرقت، جنایت و سیار موارد از طریقEmailو Chat را هم اضافه کرد.

افزایش اختلال‌های روانی: غرق شدن جوانان، نوجوانان و کودکان در دنیای اینترنت می‌تواند موجب بروز مشکلاتی شود زیرا این افراد به جای قرار گرفتن در جامعه و داشتن تحرک بدنی و فکری بیشتر زمان خود را صرف حضور در دنیای مجازی می‌کنند. در این شرایط، زمان برای جامعه پذیری فرهنگی و اجتماعی افراد به شدت کاهش می‌یابد و افراد به ویژه جوانان و نوجوانان درگیر کشاکش میان ارزش‌های دنیای واقعی و مجازی می‌شوند. این افراد زمانی که نتوانند بین این دو ارزش تعادل برقرار کنند به قول «امیل دورکیم» جامعه شناس فرانسوی، دچار ناهنجاری یا انومی خواهند شد.

فردگرایی در خانواده: یکی از ارزش‌های فرهنگ مدرن، فردگرایی است که از جنبه‌های گوناگون، زندگی اجتماعی بشر را تحت تاثیر قرار داده است. پی‌آمد فردگرایی، احساس بی‏معنایی و کمرنگ شدن ارزش‌های اخلاقی و اجتماعی است. توجه و تمرکز بر فرد و تمایل‌های او در فرهنگ مدرنیته، او را از زندگی گروهی و خانوادگی دور و خودبینی ایجاد می‏کند. همچنین فردگرایی، روابط درون خانواده را تحت تاثیر قرار می‌دهد و با تقویت گرایش‌های فردی، حقوق و مصالح فردی بر حقوق و مصالح خانواده تقدم می‏یابد. یکی از ویژگی‏های خانواده، به عنوان نهادی اجتماعی، مقدم بودن فرهنگ جمع‌گرایی بر خواسته‌های فردی است.  فن آوری مدرن، رابطه افراد با یکدیگر و ارتباط کلامی و عاطفی اعضای خانواده را محدود می‌سازد. در نتیجه فردگرایی افراطی را گسترش می‏‏دهد، زندگی جمعی در نهاد خانواده را تضعیف و انسجام و همبستگی خانواده را نابود می‌کند.

تغییر شیوه سپری کردن اوقات فراغت: پیش از ورود فن آوری‌های مدرن، اوقات فراغت در خانواده، بیشتر به صورت کمک به دیگران، درد دل‏ و گفت‏وگو کردن، سیر و سیاحت در طبیعت و دیدار اقوام و آشنایان می‏گذشت. امروزه رسانه‏ها، اوقات فراغت خانواده‌ها را به گونه‏ای پر کرده‏اند که فرصت حضور آنها در جمع صمیمی خانواده از بین رفته است. فن آوری مدرن، خانواده‌های امروزی را گرفتار نوعی کاستی و سردی در روابط و مناسبت‌ها کرده است و افراد به جای اینکه به دیدار یکدیگر بروند از طریق چت و پست الکترونیکی با هم ملاقات می‌کنند که این خود باعث از هم‌گسیختگی اجتماعی در بین افراد یک جامعه می‌شود.

منزوی شدن کودکان: کودکانی که از بدو زندگی در دوران کودکی به دلیل کمبود فضاهای تفریحی و آموزشی در منزل با بازی‌های کامپیوتری مشغول می‌شوند به مرور نوعی انزوا طلبی را پیش می‌گیرند که در نهایت باعث منزوی شدن آنها از اجتماع می‌شود. کودک در دوران رشد می‌بایست با هم نوعان و کودکان هم سن خود بازی‌های دست جمعی انجام دهد تا ارتباطات اجتماعی را فرا گیرد. منزوی شدن کودک و بازی با افرادی که در دنیای واقعی وجود خارجی ندارند در آینده ممکن است اثرهای بسیار منفی و نامطلوبی را روی رفتارهای اجتماعی کودک ایجاد کند.همچنین توسعه فناوری اطلاعات به ویژه استفاده گسترده و عمومی از اینترنت امکان دسترسی همه اقشار اجتماعی به ویژه کودکان و نوجوانان را به همه گونه اطلاعات و تصاویر فراهم می آورد و از آنجا که کودکان به دلیل عدم شکل گیری شخصیت قادر به انتخاب بهینه‌ها نیستند بنابراین به مرور اطلاعات دریافتی اینترنت یا سایر سیستم‌های فن آوری اطلاعات همانند یک ابزار الگوساز عمل می‌کند و ممکن است نسبت به انتقال افکار و دیدگاه‌های مختلف و متضاد با عرف رایج اجتماعی به کودکان القاع کند و ساختار جدیدی از شخصیت را در کودکان ایجاد کند که در نهایت نوعی عدم سلامت روانی را در آنها شکل دهد که در مجموع به نفع جامعه نخواهد بود.

منبع:سینا پرس